Szłom Pruski kultury Dollkeim-Kovrovo

Hełm wojownika kultury Dollkeim-Kovrovo, inaczej Kultury Sambijsko-Natangijskiej. Kułakow datuje ów szłom na okres V-VII wiek, czyli na złote czasy panującej u Nas wówczas Kultury Sudowskiej. Szłom pochodzi z niezwykle dużego i bogatego cmentarzyska Sambijskiego, z którego najpóźniejsze przedmioty datuje się na schyłek XII wieku.

Szłom składa się z czterech trapezowych wypukłych stalowych blach, spiętych czterema stalowymi paskami na zasadzie hełmu żebrowego. U dołu płaty spięte są szeroką, stalową obręczą a u góry stalowym, półkolistym denkiem. W tylniej części hełmu przymocowana jest stalowa osłona karku, wykończona blachą z brązu ozdobioną dwoma rzędami wybijanych od wewnątrz punktów. Na szczycie szłoma znajduje się kolec z brązu o podstawie czworokątnej, umiejscowiony na środku równoramiennego krzyża z brązu, z którego każde z ramion przymocowane jest do szczytu denka pięcioma brązowymi nitami. W hełmie widoczne są otwory do przepasywania rzemienia mocującego hełm. Na bokach hełmu są ślady pozostałości ruchomych osłon policzków.

Dostępne szkice znaleziska:

Doskonała Litewska rekonstrukcja:

Cechy wyróżniające hełm:

- Plusem jest to że został znaleziony na Pruskim cmentarzysku, a nie na polu bitwy, nie może być więc przypadkowym znaleziskiem, i nie mógł go zgubić "ktokolwiek" jak w przypadku innych Bałtyjskich hełmów.

- Jego charakterystyczna konstrukcja segmentowo-żebrowa jest miejscową wersją popularnego wówczas w całej europie hełmu typu Spangenhelm, czy Baldenhelm. Kto się interesuje ten zauważy podobieństwa i różnice wprowadzone w iście pruskim stylu.

- Ciekawą, rzeczą jest zdobiona osłona karku oraz równoramienny krzyż na szczycie szłomu, który można odnaleźć na kilku innych Bałtyjskich hełmach. Kolec jest też typowym wynalazkiem tamtego okresu, często spotykanym w Spagenhelmach jak i w nieco późniejszym Giermundu. Po pięciuset latach, takowy kolec przekształcił się w tuleje, jakie widoczne są chociażby w XII wiecznych szłomach ruskich.

- Iście Bałtyjskim wyróżnikiem jest górne denko/kopuła spinająca hełm. Podobne rozwiązania spotykane są na szerokich połaciach ziem Bałtyjskich przez wiele wieków, a krańcowym jego przykładem jest sławetny XIII wieczny hełm ze Słonima na Białorusi.

- Dyskusyjną sprawą jest istnienie bocznych osłon, tzw. "policzków", gdyż wzmianka znajdująca się w opisie nie znajduje sie na szkicu. Jednak za istnieniem tych osłon oprócz "wątpliwego" opisu przemawiają dodatkowo trzy inne argumenty: - 1) nawiercone są wokół obręczy hełmu otwory na rzemień który mógł służyć do przymocowania "policzków", 2) większość hełmów z tamtego okresu miała tego typu osłony , 3) Litewska rekonstrukcja posiada osłony, a kto ich zna ten wie że nie robią tego dla wygody czy bezpieczeństwa (nigdy nie montują nosali), tylko może poprostu posiadają dokładniejsze źródła opisujące ten szłom.

Myslałem że już się nie doczekam.  Gratuluje wykonanej pracy i oby więcej takich przełomowych odkryć.

Dzięki, dzięki, ale proszę mi tu bez wazeliny :P Oczywiście wielkie dzięki dla Kezida za tłumaczenie jednej z mioch litewskich "źródłówek" :D bez której nie mogłem dopiąć pewnych rzeczy.

Jako że Kondzik brał sie bedzie na początek za ten szłom, wrzucam małą pomoc do zwymiarowania (oczywiście wykonaną na mojeje ulubionej platformie grafiki trójwymiarowej Paint :D ):

Wszystkie wwspółczynniki odnoszą się do średnicy hełmu (wystarczy współczynnik przemnożyć przez zadana średnicę i mamy gotowy wymiar)

Kwestia wyjaśnienia ...

Uważam że wymiarowanie proporcjami to podstawa i naprawdę rewelacyjny pomysł. Ścisłe trzymanie sie jednego wymiaru znaleziska hełmu (np wysokości) a dowolne operowanie w/g potrzeb drugim wymiarem (np średnicą) daje efekt gubienia podstawowych proporcji hełmu. Niestety ludzkie oko nie widzi "centymetrów" natomiast bardzo dobrze "łapie" proporcje które decydują o postrzeganiu , rozpoznawaniu i zapamiętywaniu danego kształtu. Ostatnio widziałem hełm jak na łeb dla konia, który za nic nie przypominał oryginału, mimo że co do milimetra miał zachowaną wysokość. Niestety błąd, gdyż zmieniając jeden wymiar (a dla konia to juz dwa razy większy) musimy też przeskalować resztę, dopiero wówczas będziemy mieli coś co na nasze oko będzie przypominało estetyką oryginał.

Wszystko wygląda pięknie , jak na razie :D

Oprócz „końskiego” hełmu zdobyłem drugi na przymiarkę. Pasował idealnie do mojej głowy i jakież zdziwienie musiałem mieć na twarzy jak go zmierzyłem. Od „końskiego” był tylko 2 cm węższy w obwodzie i centymetr w średnicy !!!! (w środku miał czapeczkę z filcu o grubości 1 cm, pewnie dlatego się dopasował)

Dlatego wszystko przeglądałem od początku i chyba jednak 74 cm obwodu to średnia hełmu.

Zmniejszam to jeszcze o centymetr(nie więcej) i na dzień dzisiejszy biorę średnicę 23 cm, żeby weszła w środek oprócz głowy „uprząż” (paski skórzane i wełniana czapeczka na zimę)

Mam nadzieję, że niedługo zobaczycie co z tego wyszło i najwyżej zmienimy proporcje

Nikt mi nie jest w stanie wmówić (nawet Końdzik) że "koński" hełm jest "prawie" na mnie dobry, który przymierzałem na dwie zimowe czapki z zawiniętymi rondami, i dalej nic w tym nie widziałem.   :cool:

Mimo iż krew nie woda i wiadomo że przez te kilka wieków nieco się wymieszała, nadal niektórzy z nas mają przewagą Bałtyjskich genów i posiadają czaszki typu dolichocefalicznego, w przeciwieństwie do większości naszego społeczeństwa z łbami jak wiadra typu mezocefalicznego. Nie ma czegoś takiego, że kiedyś ludzie "mieli mniejsze głowy", poprostu chodzili w hełmach do bitwy kilka razy w ciągu swego żywota, a nie w warstwie ochraniaczy na 1000 różnych pokazów czy inscenizacji. 

Reasumując: wzorowanie się na hełmach ludzi którzy używaja tych hełmów w celach rekreacyjnych jest chybione, tak jak i nie jest na miejscu wzorawanie sie na hełmach osób, których dalecy przodkowie szczycili się zwinnym strzelaniem z łuku prosto z konia :D

Pozatym uważam, że w przypadkach, kiedy są jakieś niejasności nie ma nic prostrzego jak odwołanie się do źródeł. Tam naprawdę są odpowiedzi na wszystko. Zbierając dostępne wymiary hełmów otrzymujemy obwody od 66cm do 70cm maxymalnie. Nie były to idealne okręgi, tylko elipsy, wydłużone w kierunku przód/tył. Także otrzymujemy po dwie pary średnic dla dwóch skrajnych przypadków: 20/21 cm i 21/24 cm. Omawiany pruski hełm miał naprzykład większą średnicę rzędu 23 cm.

W końcu przebrnąłem i zakończyłem mój pierwszy hełm. Oczywiście jest trochę krzywy, ale własnoręcznie zrobiony a to najważniejsze. Już na samym początku źle przygotowałem boczne blachy i dlatego całość nie wyszła jak powinna(brak materiału, bo robiłem wszystko z odpadów jakie pozbierałem po wiosce). Teraz już przynajmniej wiem  jak się do tego zabrać.



Najwięcej problemów miałem z wierzchem, czyli „szpikulcem” i samą „kopułką”



Jako wypełnienie mam czapeczkę ze skóry baraniej(dokładnie to z owieczek), zobaczę czy wystarczy na zimę,



O testowaniu i przemyśleniach napisze później.

No ja piernicze, czapki z głów. Może ogólną forma mało przypomina wizerunek oryginału i moje o nim wyobrażenie, ale wszystkie elementy się zgadzają jak najbardziej, tylko ten kształt jakiś dziwny. Także przeogromny szacunek za podołanie takiemu wyzwaniu :please: Pierwsze śliwki robaczywki jak to się mówi, czekamy na kolejne dzieła, póki co wielkie brawa :applause:

PS: a jak z wymiarami ?? trzyma wymiary oryginału ?? Jaki ma obwód i średnice ?? Żebra wpuszczałeś pod obręcz dolna i górne denko , czy też na styk ?? bo widzę że chyba pod denko ...

Naprawdę udana próba rekonstrukcji.  Wszystko oddaje wygląd oryginału.  Wystarczy dopracować kształt blachy i będzie naprawdę super.  Nie wiem tylko jak proporcje bo jakby był za szeroki w obwodzie.

Co do wyglądu jak pisałem, trzeba trochę inaczej blachę powycinać. Uważałem że robie dobrze, jednak podczas składania wyszło inaczej. Blachy składałem jak Litwini, nic nie kombinowałem.

Obwód hełmu jest taki jak współczesnego rycerskiego ( tomkolowego ) i współczesnych hełmów wojskowych. Na początku tez śmiałem się z tych dużych garnków. W robocie mam tylko hełmy kevlarowe ale mają taki sam obwód, jak „rycerskie” – posiadaj one w środku centymetrowe wytłumienie piankowe i zarazem izolacje od głowy i idealnie pasują.

W tym hełmie do środka włożyłem czapeczkę z futra owczego i ledwo mi się głowa zmieściła( oczywiście inne ułożenie blach może to zmienić). Dlatego na głowie leży idealnie a po bokach odstaje po centymetrze. Następny będę robił o centymetr węższy w średnicy i się zobaczy.

W środek musi wejść wytłumienie i zarazem izolacje z futra, bo nakładanie gołej blachy to lipa. W zimę zimno, w lato gorąco. Jak wykonam bardziej „beczułkowaty” model to się okaże, czy dobrze na głowie leży(według moich przemyśleń powinno być dobrze).

Respekty i żółwiki. Widzę, że przesz do przodu Dagis!