Tarcza owalna

Dagis · 2012-09-02 09:12:19

Jako , że spodobało mi się robienie tarczy, to postanowiłem zrobić następną, jeszcze bardziej historycznymi sposobami(to co robiłem + wypalane dziury itp.). Jako, że dla okresu który bardziej mnie interesuje, tarcze są owalne i umba maja „spiczaste”, wybór padł na „wczesną owalna”

Tarcze jak widać były owalne, lub nawet prostokątne. Świadczą o tym znalezione okucia zrobione z żelaza lub brązu.

Tu widzimy spiczaste żelazne umbo i dwa imacze do tarczy.

Zdjęcia z książki Jerzego Okulicza „Pradzieje ziem pruskich od późnego paleolitu do VII w.n.e.”

Jak ktoś ma więcej zdjęć, lub informacji proszę o zamieszczenie. Szczególnie interesują mnie okucia tarczy.

Albynus · 2012-09-02 09:54:49

Temat jak najbardziej męczący mnie od dłuższego czasu ... dokładnie o te obrazeczki mi chodziło...

Dla usystematyzowania wiadomości>

To trochę nie tak że do np. VI wieku wszystkie tarcze były tylko owalne, poprostu wówczas równolegle stosowane były tarcze owalne (prostokątnawe) i okrągłe. A z kolei później już jakby spotykamy sie tylko z tarczami okrągłymi.

Identycznie z umbami, o ile dawniej stosowane były umba okrągłe ale najczęściej spiczaste, stożkowe (lub z tzw. kolcem - charakterystyczne dla kultury Przeworskiej) o tyle w późniejszym okresie spotykamy się już tylko z okrągłymi.

Reasumując: tarcza owalna ze spiczastym umbem pasuje jak najbardziej do kultury Sudowskiej. Jak ulał pasuje tu wszystko co charakteryzuje tarczę przeworską.

Rekonstrukcje wykonane przez Wojciecha Sławińskiego:

Okrągła:

Owalne:

Rekonstrukcja Mścidruga tarczy Przeworskiej z Prudnika (zastosował metalowe spinki):

Więcej szczegółów: http://wbukowymlesie.blogspot.com/2009/ … a-ivw.html

http://picasaweb.google.com/10133063898 … EF1Z0f-WA#

W tamtym okresie ludzie trochę więcej inwestowali w sprzęt, ozdoby, broń (zresztą we wszystko, były to po prostu bardziej "tłuste" wieki). Przedewszystkim tarcze miały okuwany rant okuciem tzw. rurkowym i najczęściej okuwany metalem imacz lub imacz wykonany całkowicie z żelaza lub brązu. Dzięki temu że okucie rantu trzymało deski tarczy, stosowano krótkie imacze przytwierdzone jednocześnie do spiczastego umba.

A poniżej temat wyczerpujący wszystkie możliwe okucia bardzo wczesnej tarczy - czyli okucia rurkowe, taśmowe, klamry jak i samo umbo ze szpicem.

Tarcza przeworska:

http://www.platnerz.com/platnerz-com/sc … ml#powrot1

Okrągła:
http://www.platnerz.com/platnerz-com/br … foto1.html

Owalna:
http://www.platnerz.com/platnerz-com/br … foto2.html

Kucie umba przeworskiego:
http://www.knives.pl/forum/index.php/to … 52407.html

PS: jak będę w domu to wrzucę foty zwymiarowanego stozkowego umba ze Szwajcarii (już wrzuciłem: http://www.pirzdaustra.pun.pl/viewtopic.php?id=271), ... ale pewnie i tak nic lepszego ani tańszego się nie dostanie niż http://allegro.pl/umba-wczesnosredniowi … 39711.html - wychodzi że śr całości 20cm a śr niecki ok.13cm, czyli wymiary całkiem ok. Prawdopodobnie trzeba będzie na poniedziałkowym spotkaniu klubowym obgadać , zamówić i tyle ...

Dagis · 2012-09-10 17:58:02

Pisze odnośnie kleju kostnego i zabezpieczenia go przed wilgocią.

Okrągłą tarcze okleiłem lnem i nałożyłem wierzchnią warstwę kleju rozmieszaną razem z farba. Pojawił się problem, bo klej kostny reaguje z woda, czyli jest całkowicie nie odporny na wodę. Robiłem testy – klej nie robi się „kleisty”( nie przykleja się do wszystkiego) jak przepuszczałem, ale traci swoje właściwości(zaschnięty jest twardy jak kamień, namoczony zmienia się w galaretę) i osłabia tarczę.

Już miałem zniszczyć swoje dzieło i pomalować ją lakierem, aby zabezpieczyć przed wodą, aż na ratunek przyszedł nasz jaćwieski detektyw. Znalazł w necie wiadomość, że pokost lniany zabezpiecza przed wilgocią.

Więc następna tarcza oklejona lnem , oczywiście za pomocą kleju kostnego

A następnie jako warstwa zewnętrzna użyty pokost lniany. Nadało jak widać to bardzo ładnego koloru.

Teraz tylko pozostało sprawdzić czy to wystarczy na nasze wyprawy.

p.s. wszystko układa się w całość. Trzecia tarcza będzie wykonana w całości historycznie. Klej kostny i pokost lniany będę mógł zrobić sam (deski już robię). Zostanie wykuć umbo i gwoździe. W miedzy czasie może załatwię len ręcznie tkany i będę 100% historyczny

Albynus · 2012-09-10 19:48:33

Hmm, od tego jest Jaćwieski detektyw, juz tak nie dziękuj, nie dziękuj

Tarcza teraz dopiero wygląda rasowo, też sie będę przymierzał do takowej ... ale nie szarżowałbym tak z tym obklejaniem klejem i lnem (mimo że widzę że ci sie spodobało) ... bo nijak ma sie to do ultrahistoryczności...

Obklejanie lnem zostało opracowane/dopuszczone/przyzwolone na potrzeby polskich grup walczących (na wschodzie i północy tak nie szaleją z lnem), oczywiście jest to świetny, kapitalny pomysł, ale znalezisk póki co nie ma ... za to są znaleziska z deskami obitymi całkowicie skórą ...

Także ostrożnie z obklejaniem wszyskiego co sie da lnem, należy też pamiętać że mało kogo było stac na lniane ubranie, więc wątpię aby ktoś zdecydował się wystawic drużynę oszczepników z tarczmi obklejonymi lnem ... tymbardziej że dawniej tarcza była raczej produktem jednorazowego, krótkotrwałego użytku ...

Oczywiście z jedną tarczę też obkleje lnem ... ale prawdopodobnie na tej jednej sie skończy ... sen z powiek mi spędza pytanie: skórą jakiego zwierzęcia obklejona została tarcza z Triskom na łotwie ?? Odpowiedź na to jedno proste pytanie dałoby nam explozję informacji dotyczących wszystkich aspektów życia codziennego Bałtów

Darius · 2012-09-10 22:34:02

Obstawiam na polemikę i 4 moje typy:
1 z łosia - podobno po wyprawieniu twarda jak deska
2 z krowy/tura/jelenia
3 z wilka
4 z dzika/niedzwiedzia
Obstawiając na pragmatyzm bałtów najbardzie prawdopodobne wydają sie 1 i 4. Wytrzymałość, twardość i dostępność była dość spora, a i włąsciciel mógł się przy okazji pochwalić trofeum.
To takie moje przemyślenia na temat pokrywania tarczy skórami.
Opieram sie na zasłyszanych opowieściach na temat tego co "łaziło" po okolicy (moja babcia opowiadała, żę jak była mała to chłopi w wiosce utłukli misia bo siądzili, że to wilkołak) , tym co w swoim życiu przeczytałem (niestety dotyczyło to głownie indian) i różnej maści programów.

Ostatnio edytowany przez Darius (2012-09-10 22:39:01)

Dagis · 2012-09-22 12:13:27

Dzisiaj skończyłem obijać miedzianą blacha krawędzie tarczy.

W całości reprezentuje się tak

Zrobiona z sosnowych desek szarpanych. Dla wzmocnienia oklejona lnem przy pomocy kleju kostnego. Umbo szpiczaste. Całość okuta blachą miedzianą.

Podczas wykonania doszedłem do wniosku, że wcześniejsze tarcze prawdopodobnie nie były niczym oklejane (według wykopalisk skóra), ponieważ przeważnie wszyscy walczyli włócznią. Takim orężem raczej tarczy nie rozłupiesz. Oklejanie i wzmacnianie brzegów wchodziło razem ze zmianą lekko uzbrojonego woja na ciężkozbrojnego - uzbrojonego w jednosieczny miecz, czy topór pod którym tarcze się kruszyły. Takie moje osobiste przemyślenia

Albynus · 2012-10-04 16:24:17

Odnośnie wzmacniania tarczy i walczenia danym orężem myślę trochę odwrotnie. Dawniej (II-VIII wiek) tarcze były bardziej wzmacniane i więcej w nie inwestowano bo było na to po prostu stać, wtedy też znaleziono (u nas) więcej mieczów jednosiecznych, toporów itp. To raczej po VIII wieku spotykamy się z ogólnym zubożeniem, mniej znalezisk broni siecznych, praktycznie zupełnie nie wzmacniane metalem tarcze (oprócz umba) itp. ... Jedyna rzecz, to fakt że mając okrągłą tarczę lepiej walczy się wymachując toporem niż przy prostokątnej, gdzie głównie pracuje się włócznią w jednej płaszczyźnie ...

... ale nie o tym chciałem ...

mam dwa pytanka:

1) jakie wymiary (wysokość, szerokość) ma twoja tarcza owalna, bo proporcje na zdjęciach z wyprawy są świetne ? 60x80 ??

2) jakiej grubości - mniej więcej - deski szarpiesz na początku (surowa, szarpana deska, nie obstrugana) zanim je zjedziesz do zadanej (poniżej 1cm) grubości ?? 2 -3cm ??

#1 2012-09-02 09:12:19

Tarcza owalna

#2 2012-09-02 09:54:49

Re: Tarcza owalna

#3 2012-09-10 17:58:02

Re: Tarcza owalna

#4 2012-09-10 19:48:33

Re: Tarcza owalna

#5 2012-09-10 22:34:02

Re: Tarcza owalna

#6 2012-09-22 12:13:27

Re: Tarcza owalna

#7 2012-10-04 16:24:17

Re: Tarcza owalna

Stopka forum